ЗАЩИТИСЬ ОТ БУЛЛИНГА!

Қазіргі қоғамда балалар мен жасөспірімдер арасында буллинг мәселесі өзекті тақырыптардың біріне айналды. Буллинг – біреуді әдейі ренжіту, қорлау, мазақ ету, күш көрсету немесе әлеуметтік тұрғыдан шеттету сияқты жағымсыз әрекеттердің жүйелі түрде қайталануы. Ол тек физикалық зорлық емес, сөзбен жаралау, онлайн ортада жазу, топтан оқшаулау сияқты түрлі формада көрінеді.

 

Буллингтің түрлері

• Физикалық буллинг: итеру, ұру, затын тартып алу.

• Вербалды буллинг: мазақтау, балағат сөздер айту, қорқыту.

• Әлеуметтік буллинг: топтан шығарып тастау, әдейі елемеу, өсек тарату.

• Кибербуллинг: әлеуметтік желіде кемсіту, қорлау хабарламалары, жалған аккаунт ашу.

 

Неге буллинг қауіпті?

 

Буллинг баланың психикалық денсаулығына әсер етіп, өз-өзіне сенімін төмендетеді, оқуға қызығушылығын азайтады, күйзеліске әкелуі мүмкін. Ұзақ мерзімді әсерлері де бар: адаммен қарым-қатынастан қашу, қорқыныш, агрессия немесе тұйықтық.

 

Буллингтен қалай сақтануға болады?

 

1. Ашық сөйлесу

 

Балалар ата-ана, мұғаліммен кез келген мәселе туралы ашық сөйлесе алуы керек. Түсінбестік болмас үшін өз сезімін дұрыс жеткізу маңызды.

 

2. Өзіне сенімді қарым-қатынас

 

Тік тұрып сөйлей білу, сенімді дауыс қолдану агрессорға қарсы тұруға көмектеседі.

 

3. Қауіпті жағдайдан кету

 

Кикілжіңді ушықтырмай, ол жерден алыстау – ең тиімді амалдың бірі.

 

4. Дәлел жинау

 

Кибербуллинг болса, скриншот, чат жазбаларын сақтап, ересектерге көрсету керек.

 

5. Дос табу және қолдау көрсету

 

Жалғыз жүрген бала буллингке жиі тап болады. Досымен бірге жүру қауіпсіздікті арттырады.

 

6. Ересектерге хабарлау

 

Буллингті міндетті түрде мұғалімге, психологқа, ата-анаға айту қажет. Бұл «секрет» емес — қауіпсіздік мәселесі.

 

Мектеп пен ата-ананың рөлі

• Мектеп ұжымы қауіпсіз және достық орта қалыптастыруы тиіс.

• Психологтар алдын алу жұмыстарын жүргізуі керек.

• Ата-ана баланың көңіл күйін, мінезіндегі өзгерістерді бақылап, эмоционалдық қолдау көрсетуі қажет.

 

Қорытынды

 

Буллинг – бүгінгі күннің маңызды мәселесі. Оны тоқтату үшін әр бала, әр ата-ана және әр мұғалім жауапкершілікпен қарап, бірлесіп әрекет етуі қажет. Қауіпсіз орта – барлығымыздың ортақ міндетіміз.